خاویار، ریزترین و گرانترین غذای جهان در خطر انقراض است. خاویار بهعنوان تخم ماهی گرانترین غذای جهان در آستانه نابودی است.
خاویار مظهر زندگی تجملی و خاص است؛ اما اگر در مرواریدهای آن بنگرید دنیایی از شگفتی را در آن مییابید. خاویار را علاوه بر خواص غذایی بینظیرش از منظر زیباییشناسی برای سروکردن غذاهای خاص محافل تجملی به کار میگیرند تا با انعکاس نور در دانههایش حسی تازه و متفاوت برانگیزند؛ اما چنانچه بخواهیم از این وجهه خاص خاویار فاصله بگیریم باید مرواریدهای خاویار را تخمک کامل و بارور نشده ماهیان خاویاری یا همان تاس ماهیان بدانیم. سپس این دانهها توسط متخصصان باتجربه فراوری میشوند و خاویار از تخم ماهیهای استروژن به دست میآید. تخم ماهی استروژن اغلب از ماهیهایی مانند فیلماهی یا همان ماهی بلوگا به دست میآید. رنگدانههای خاویار معمولاً از سفید تا سیاه و گاهی زرد یا قرمز متغیر است. باتوجهبه نوع ماهی، اندازه و رنگ خاویار متفاوت است. خاویار بهعنوان یک ماده غذایی دلپذیر در غذاهای تجملی شناخته میشود و بهعنوان پیشغذایی گرانقیمت و خاص در مجالس و مراسمهای خاص مورداستفاده قرار میگیرد.
با اعمالشدن ممنوعیتهای قانونی بر صید ماهیهای خاویاری در زیستگاههای طبیعی مجموعههای پرورشی تولید خاویار در مناطق مختلف جهان تلاش کردهاند که خلأ آن را در بازار پرطرفدار خاویار پر کنند. اما باتوجهبه انواع این موجودات، شرایط اقلیمی مناطق مختلف و الزامات رشد آنها اقسام مختلفی از این محصول تولید و عرضه میشوند. بهعنوانمثال خاویار بلوگا که دانههایی نرم و طعمی کرهای و آجیلی دارد. رنگ خاویار بلوگا بین سیاه کامل تا خاکستری روشن است. این نوع خاویار از فیلماهی به دست میآید. تولید بلوگا دستکم ۱۱ سال زمان میبرد. اندازه دانههای این محصول درشتتر از دانههای سایر محصولات است و زمان طولانی تولیدشان در کنار کمیابیشان باعث شده است تا خاویار بلوگا قیمت زیادی داشته باشد.
پیشینه مصرف خاویار به هزاران سال قبل برمیگردد. طبق برخی منابع خاویار در ایران باستان بهعنوان خوراکی موردعلاقه و مهم شناخته میشد. ازطرفی در زمان هخامنشیان از آن در مراسم و جشنها استفاده میکردند. این محصول در دهههای اخیر تبدیل به نماد شیکبودن، پرستیژ و ثروت شده است. خاویار را در رستورانهای تجملی، هتلها، خطوط پروازی درجه یک و مراسم خاص سرو میکنند البته استقبال عمومی از آن نیز در مناسبهای مختلف زیاد شده است. امروزه بیشتر خاویار تولید شده در بازارها از نوع پرورشی هستند. شیوه صحیح مصرف خاویار بسیار مهم است. خاویار را نباید جوید؛ بلکه باید خاویار را بر روی زبان بگذارید و به سقف دهانتان فشار دهید تا بشکند.
وعدههای مصرف خاویار چه زمانهایی هستند؟
مصرف خاویار در ابتدای صبح:
صبحانه مناسبترین زمان برای مصرف خاویار است.
به دلیل حجم بالای ارزش غذایی این خوراکی، ساعات اولیه روز میتواند بهترین موقع محسوب گردد. مصرف خاویار در ابتدای صبح باعث افزایش انرژی و تقویت سیستم ایمنی بدن میشود.
بهترین زمان مصرف خاویار به توصیه متخصصین و کارشناسان امر در وعده صبحانه است.
خاویار: یک میانوعده سالم
مصرف خاویار بهعنوان میانوعده میتواند مفید باشد. مصرف آن در این زمان باعث حفظ سطح انرژی در طول روز میشود.
مصرف خاویار هنگام خواب:
مصرف خاویار قبل از خواب باعث آرامش و بهبود کیفیت خواب میشود.
روش مصرف خاویار:
خاویار بهتنهایی اشرافیترین صبحانه جهان محسوب میگردد.
- نحوه سرو و مصرف این ماده مغذی بهصورت خام و به شکل کاملاً سرد، در ظروف غیرفلزی است.
- معمولاً بیشتر افراد در صبح و بهصورت ناشتا خاویار را میل میکنند.
- بسیاری آن را به شکل خام یا همراه با زرده تخممرغ یا خردهای پیاز میل میکنند و گروهی نیز بهاندازه نوکقاشقی از آن را همراه با سبزیها معطر یا قطعهای کوچک از نان و کره میخورند.
- بعضی از علاقهمندان خاویار آن را سرد و با یک قاشق کوچک و بدون نام میل میکنند.
- ممکن است بسیاری از افراد طعم و بوی خاویار را دوست داشته باشند؛ ولی برخی طعم شور و بوی تند ماهی مانند آن را دوست دارند.
- خاویار یک ماده غذایی آماده مصرف بوده و هیچگونه اقدامی جهت آمادهسازی نیاز ندارد و معمولاً در ظروف استیل بر روی بستری از یخ برای سرو با نان تست و کره، بیسکویت ترد، عسل، مربا، سبزیها، تخممرغ و… مصرف میگردد.
- برخی افراد مصرف خاویار در ظرف فلزی و با قاشق استیل را توصیه نمیکنند؛ چون که معتقد هستند باعث تغییر طعم و پایین آمدن کیفیت آن میشود.
برایناساس خاویار معمولاً با قاشقهای سرامیکی و صدفی مصرف میشود. برای مصرف خاویار نباید عجله کرد و باید ذرهذره میل شود.
همانگونه که خاویار سیاه در ایران و جنوب روسیه شناختهتر است، خاویار سرخ در سیبری و خاور دور طرفداران بیشتری دارد. خاویار سرخ از خاویار سیاه ارزانتر است؛ ولی از نظر طعم و ارزش غذایی تقریباً مشابه خاویار سیاه است.
نحوه نگهداری خاویار:
خاویار خیلی سریع فاسد میشود؛ بنابراین باید تا هنگام مصرف در یخچال نگهداری شود. خاویار پاستوریزه دارای بافت کمی متفاوت است. فسادپذیری آن کمتر است. خاویار فشرده از تخمهای آسیبدیده یا شکننده تشکیل شده است که میتواند ترکیبی از چندین نوع مختلف باشد. خاویار فشرده به طور خاص تصفیه، نمکزده و فشرده میشود. یک قاشق خاویار نیاز روزانه بزرگسالان به ویتامین B۱۲ را تأمین میکند.
هنگامی که بسته خاویار باز باشد حتماً قبل از ۵ روز باید مصرف گردد و بعد از آن طعم خاویار تغییر میکند. در صورت پلمپ بودن نیز میتوان تا حدود ۴ ماه نگهداری نمود.
خرید خاویار اصل باید از شرکتهای معتبر انجام پذیرد. در این حیطه شرکتهای متعددی در ایران فعال هستند.