کینوآ یا خاویار گیاهی بهعنوان یکی از سالمترین غلات جهان شناخته شده است و یک منبع غذایی بینظیر است که دارای انواع ویتامینها، آنتیاکسیدانها و پروتئینها و مواد معدنی است.
کینوآ یکدانه است؛ ولی اکثر مردم آن را جزوی از غلات میدانند؛ یک از خوبیهای کینوآ این است که گلوتن ندارد؛ ولی ارزش غذایی بالایی دارد و به همین دلیل است که بسیاری از مردم جهان از کینوآ در رژیمهای غذایی خود استفاده میکنند و از فواید زیاد آن بهرهمند میشوند.
اگر به گیاهان دارویی علاقه دارید و یا میخواهید از فواید و مضرات گیاهان دارویی الا خصوص گیاه دارویی کینوآ باخبر شوید ما این مقاله را به شما توصیه میکنیم؛ امیدواریم که از خواندن آن لذت ببرید و اطلاعات کافی به دست بیاورید.
گیاهان دارویی:
گیاهان دارویی نهتنها امروزه بلکه در ایران قبل از اسلام نیز وجود داشته است و گیاهشناسی نیز سابقه طولانی داشته است.
چرا به یک گیاه، گیاه دارویی گفته میشود؟
گیاهان دارویی همانطور که از نام آن پیدا است؛ یعنی گیاهانی که بهعنوان دارو استفاده میشود؛
گیاهان زیادی هستند که بهعنوان دارو استفاده میشوند نهتنها در طب سنتی بلکه در بیمارستانها نیز برخی از گیاهان را به بیماران توصیه میکنند مصرف کنند تا روند درمان آنها سریعتر انجام شود (گیاهانی مثل آویشن، بابونه، کینوآ و …).
خاویار گیاهی از دید پزشکان و گیاهشناسان:
از دید گیاهشناسان خاویار گیاهی در حقیقت نوعی دانه است که از گیاه کینوآ استخراج میشود و این گیاه در گروه غلات قرار نمیگیرد و بیشتر به خانواده اسفناجها شباهت دارد.
محل رویش و نحوه پخت کینوآ:
گیاه کینوآ در آمریکا جنوبی سبز میشود و به وجود میآید و پخت آن شبیه به دانه برنج است.
انواع کینوآ
گیاه کینوآ انواع و اقسام مختلفی دارد، اگرچه مردم بیشتر یک نوع (نوع سفید) آن را میشناسند.
در سراسر جهان تقریباً چیزی حدود ۱۲۹ گونه مختلف از این گیاه و دانه وجود دارد؛ باوجود تنوع بیش از حد این گیاه، سه نوع آن بیشتر شناخته شدهاند و بیشتر مورداستفاده قرار میگیرند: کینوای سفید، کینوای قرمز، کینوای سیاه.
این سه نوع با یکدیگر تفاوتهایی دارند که این تفاوتها بیشتر برای سرآشپزها مهم است و برای مردم عادی اهمیت چندان زیادی ندارد و میتوانند از هرکدام که خواستند استفاده کنند و از فواید آن بهرهمند شوند.
کینوای سفید
پرفروش و پرمصرفترین نوع کینوآ، کینوای سفید است که در کوتاهترین زمان ممکن پخته میشود و در کل به زمان کوتاهی برای پخت نیاز دارد؛ رنگ سفید آن موجب شده است تا مردم آن را بهعنوان کینوای عاج فیلی هم بشناسند.
کینوای قرمز
برعکس کینوای سفید، کینوای قرمز بافت محکمتری دارد و هنگام پخت تغییر شکل نمیدهد به همین دلیل است که سرآشپزها برای سالاد کینوآ و سایر غذاهایی که میخواهند ظاهر زیبایی داشته باشند و این دانه را به نمایش بگذارند از دانه کینوای قرمز استفاده میکنند.
کینوای سیاه
این نوع کینوآ بر عکس دو نوع کینوای دیگر به مدتزمان زیادی برای پخت نیاز دارند، حدوداً به ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان نیاز دارد برای پخت، و همینطور برعکس آن دوی دیگر کمی خاکی و شیرین است که کینوای سفید و قرمز به این صورت نیستند.
گیاه کینوآ در چند سال گذشته بهشدت محبوب شده است؛ ولی قدمت آن به هزارانساله پیش در آمریکا جنوبی برمیگردد؛ مردمان گذشته از این گیاه در مراسمها و پخت و پزها استفاده میکردند.
ارزش غذایی کینوآ
کینوآ ارزش غذایی قابلتوجهی دارد؛ باوجوداینکه این دانه گیاهی سرشار از ویتامینها و پروتئینها است؛ ولی در جدول ارزش غذایی دیده نمیشود.
کینوآ نادرترین منبع گیاهی است که دارای پروتئین کامل است که جزو مواد مغذی و ضروری برای بدن است.
کینوآ در مقایسه با سایر دانهها و غلات ها نسبت پروتئین به کربوهیدرات بسیار خوبی نیز دارد.
خاویار گیاهی دارای مقادیر مناسبی از فیبر، منگنز، فسفر، فولات و چندین ریزمغذی دیگر است.
خواص کینوآ
۱- کینوآ به کاهش وزن کمک میکند.
۲-ارزش غذایی بالایی دارد و فاقد گلوتن است.
۳-کینوآ میتواند باوجود مواد مغذی که دارد با سرطان مبارزه و مقابله کند.
۴-کینوآ بهسلامتی قلب و عروق نیز کمک فراوانی میکند.
۵- کینوآ چون دارای آنتیاکسیدان است خطر ابتلا به بیماریهای مزمن را کاهش میدهد.
۶- سلامت دستگاه گوارش را بهبود میبخشد.
۷-باعث تقویت استخوانها میشود و بهنوعی از سلامت استخوانها محافظت میکند و باعث پیشگیری از پوکیاستخوان میشود.
۸-خطر ابتلا به دیابت را کاهش میدهد.
۹-به کارکردن بهتر روده و بهترشدن یبوست کمک میکند.
۱۰-نسبت به خیلی از غلات فیبر بیشتری دارد.
۱۱-برای مغز و حافظه نیز مفید است.
۱۲-یک مکمل غذایی برای ورزشکاران است.
۱۳-بهبود سلامت پوست سر و مراقبت از سلامت مو یکی دیگر از فواید مصرف کینوآ است.
۱۴- باعث بهبود خواب شبانه میشود.
۱۵-باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود.
۱۶-بر روی سلامت روان تأثیر مثبت دارد.
۱۷-باعث کاهش عوارض IBS میشود.
۱۸-باعث تقویت ساختار عضلانی بدن میشود.
خاصیت داشتن ویتامین A گیاه کینوآ
کینوآ یک منبع غنی از ویتامین A است که خوب این ویتامین نقش مهمی در جوانسازی پوست دارد، این ویتامین موجود در گیاه کینوآ به کاهش چین و چروکهای پوستی کمک میکند در نتیجه باعث شادابی و جوانسازی پوست میشود.
خاصیت کینوآ برای کمخونی
یک فنجان کینوای پخته شده دارای چیزی حدود ۳ میلیگرم آهن است که این 15درصد از نیاز روزانه بدن را تأمین میکند.
آهن نقش مهمی در جلوگیری از کمخونی دارد.
ریبوفلاوین یا ویتامین B۲ موجود در کینوآ برای ساخت هموگلوبینهای قرمز خون ضرورت دارد و در نتیجه به تأمین انرژی بدن کمک میکند.
خاصیت کینوآ برای کلسترول:
کینوآ باعث کاهش کلسترول بد میشود؛ فیبر محلول موجود در کینوآ با ترکیبشدن با اسیدهای صفراوی در کبد و تولید یک ماده ژلهای در روده رفع میشود و این باعث کاهش کلسترول بد LDL میشود.
ضررها و خطرات کینوآ
هیچچیزی بدون ضرر نیست، یکی از مهمترین عوارض و خطراتی که گیاه کینوآ میتواند داشته باشد حساسیت به این ماده است، یعنی برخی افراد با این گیاه حساسیت دارند و بدن آنها واکنش نشان میدهد.
درصورتیکه با گیاه کینوآ حساسیت داشته باشید با علائمی مثل معده درد، خارش و یا کهیرزدن پوست روبهرو میشوید.
یکی از مواد تشکیلدهنده کینوآ، فیتات است، فیتات میتواند مانع جذب کامل روی و آهن شود، ولی استفاده از روشهایی مثل شستوشو، خیساندن، پختن میتواند میزان قابلتوجهی از تأثیر فیتات را کاهش دهد و به افزایش جذب مواد معدنی و مواد مغذی کمک میکند.
کینوآ یک منبع غذایی بینظیر است که بهسلامت استخوانها، بهبود وضعیت جسمی و عضلانی، تقویت پوست سر و ریشه مو، کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مزمن مثل دیابت و سرطان و به بهبود خواب شبانه کمک زیادی میکند و همچنین میتوانید در برنامه غذایی خود آن را جایی دهید که یک مکمل غذایی ایدهآل برای ورزشکاران است و یک انتخاب سالم غذایی است قابلیت گنجاندن در تمامی وعدهها را دارد، اما افرادی که به این گیاه حساسیت دارند نباید از آن استفاده کنند.